یادداشت|ترانه؛ سطحی نویسی یا ساده نویسی؟!

مرز بین ساده نویسی و سطحی نویسی در ترانه امروز کجاست؟

آیا ترانه سطح سلیقه مخاطب امروز را تعیین می‌کند؛ یا سلیقه و ذائقه مردم تعیین می‌کند که ترانه امروز به چه سمت و سویی حرکت کند؟!

یادداشت|ترانه؛ سطحی نویسی یا ساده نویسی؟!

سلیقه شنیداری مردم هم‌گام با زمانه تغییر می‌کند. مخاطب امروز ترجیح می‌دهد کلام را ساده و روان بشنود؛

کلامی قابل هضم و نزدیک به زبان روزمره ی مردم تا بتواند با آن ارتباط برقرار کند.

امروزه بسیاری از اهالی موسیقی اعم از خواننده، آهنگساز و یا تهیه کننده آلبوم های موسیقی به ترانه سرا گوشزد می‌کنند که مخاطب عام نمی‌تواند کلام پیچیده و شاعرانه را درک کند و از وی می‌خواهند ساده بنویسد.

این انتظار باعث شده بسیاری از ترانه سرایان با وضعیتی دوگانه مواجه شوند و برخی ساده نویسی را با سطحی نویسی اشتباه بگیرند.

در سال های اخیر بسیاری از نوجوانان و جوانان بدون پشتوانه ی ادبی و نداشتن مطالعه ی کافی در زمینه ی شعر کلاسیک، بدون آشنایی کافی با پیشینه ی ترانه ی ایران و به اتکای شنیدن زیاد ترانه که آمیزه ای از ترانه های خوب، متوسط و اکثرا ضعیف را در برمی‌گیرد دست به قلم می‌شوند.

نباید فراموش کرد که ترانه تا وقتی روی کاغذ است و شنیده نشده نمی‌تواند چندان اثری بر جایگاه ترانه امروز بگذارد.

داستان از جایی شروع می‌شود که با افزایش هم‌زمان تعداد خواننده ها و ترانه سراها، خواننده های بسیاری سعی می‌کنند از طریق کم کردن هزینه ای که بابت ترانه می‌پردازند؛ در هزینه های ساخت یک اثر صرفه جویی کنند.

از سوی دیگر عطش دیده شدن و معرفی به مارکت موسیقی باعث می‌شود بسیاری از ترانه سرایان که هنوز در ابتدای راه هستند و کلامشان به پختگی کافی نرسیده، آثار خود را با دریافت مبلغی ناچیز و یا مجانی در اختیار موزیسین ها قرار دهند.

نتیجه مواجه شدن با توده ای از آثار سطحی در ترانه است که ماندگار نیستند ولی اثر خود را بر روی سلیقه ی شنیداری مردم گذاشته و باعث تنزل آن می‌شوند.

هنر یک ترانه سرا در این است که در سرودن ترانه علاوه بر احساس از تکنیک هم بهره برده و به خلق اثری بپردازد که علاوه بر احساس کافی از شاعرانگی نیز برخوردار باشد.

ساده نویسی نه تنها به معنای سطحی نویسی نیست بلکه نقطه مقابل آن است.

ساده نویسی به معنی سهل و ممتنع نویسی است. سهل و ممتنع یعنی هم آسان است و هم دشوار. به این معنی که ترانه سرا از واژه ها و تعابیر ساده و قابل فهم استفاده کند و هم‌زمان از خلق تصاویر نو و ضربه های شاعرانه غافل نماند.

نباید فراموش کرد که برای ترانه سرا شدن، داشتن احساسات قوی کافی نیست؛ بلکه هنرمند آفریننده است و خلق می‌کند.

مهناز جامی